Prawa autorskie, jak dochodzić swoich racji - Poradnik

Prawa autorskie - jak o nie walczyć ?

Internet to skarbnica wiedzy, która bardzo ułatwia nam codzienne życie. Jednakże trzeba pamiętać o ogólnych zasadach własności intelektualnej oraz materialnej. Kopiowanie wiadomości, zdjęć oraz treści jest bardzo proste, wystarczy zaznaczyć dany tekst i kliknąć kopiuj, jednakże czy mamy świadomość, że jest to złamanie prawa nie tylko moralnego, ale również i międzynarodowego. Jak dochodzić roszczeń związanych z naruszeniem praw autorskich ? Każde dzieło muzyczne, fotograficzne, audiowizualne podlega prawom autorskim.

Osobiście znam kilka przypadków, nie tylko z orzecznictwa polskiego, osób którzy zostali oszukani przez swoich zleceniodawców. Po zakończeniu zlecenia i wygaśnięciu umowy, nie otrzymują zapłaty za wykonaną pracę, a zdjęcia które wykonał nadal widnieją na stronie internetowej, lub są powielane w sieci. Nikt z nas nie chce aby jego praca było powielana i bez karnie propagowana. Polskie oraz Europejskie prawo nie dopuszcza do kopiowania dzieł autorskich, są one zaliczane do tzw. utworów. W pierwszej kolejności omijając wszelkie instytucje doradcze, można swoich racji ubiegać się w sądach powszechnych z powództwa cywilnego. Konsultacja z prawnikiem, zwłaszcza takim, który zajmuje się prawem patentowym, będzie zapewne pomocna. Jest to niezbędne aby określić linię obrony, oraz sposób postępowania przed sądem.

Nie bój się ubiegać swoich praw, nikt nie ma prawa kopiować bez waszej zgody dzieła, na które poświęciliście dużo swojego cennego czasu oraz pieniędzy. Art. 1 Ust. 4 ustawy o ochronie praw autorskich, wskazuje że ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności, oznacza to że autor albo inna osoba , której przysługują prawa autorskie do dzieła nie ma obowiązku umieszczania na swoim prywatnym serwisie jakichkolwiek oznaczeń, symbolu oryginalności lub ostrzeżenia, że dzieło jest przedmiotem ochrony na podstawie ustawy o prawie autorskim. Chciałbym podkreślić, że art. 1 ust. 1 ustawy stanowi o utworze ustalonym w dowolnej postaci, niezależnie od sposoby wykonania, a więc także jest to plik graficzny w formacie JPG lub RAW umieszczony w sieci będzie także objęty ochroną. Na podstawie art. 12 w/w ustawy jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, pracodawca którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z treści umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

Dokładne rzecz ujmując według ustawy autor traktowany jest jak twórca i może wykonywać w związku z tym wszystkie uprawnienia przysługujące twórcy. Zgodnie z art.17 ustawy owemu twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i zarządzania nim w wszystkich płaszczyznach, a także wynagradzania za korzystanie z utworu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Zatem można domniemać że kopiowanie zdjęć z innego serwisu w Internecie i umieszczania ich na własnej stronie bez jasnej zgody autora, stanowi naruszenia art. 17 ustawy. Właściciel utworu może z wyłączeniem innych osób korzystać z niego oraz upoważniać inne osoby do korzystania oraz dokonywania czynności rozporządzania prawem tego utworu. Umieszczenie dowolnej treści tj. zdjęcia na stronie Internetowej bez zgody autora, bez zawarcia umowy cywilnoprawnej upoważniającej osobę następna do jej użytkowania jest naruszeniem prawa autorskiego.

Zaniechanie naruszenia - polega na zatrzymaniu dalszych czynności zmierzających do naruszania prawa i jednocześnie zminimalizowania negatywnych skutków działań podejmowanych przez pozwanego. Roszczenie może być wniesione w momencie kiedy trwa naruszenie prawa autorskiego, jak i wtedy gdy istnieje prawdopodobieństwo naruszenia prawa. Zaniechanie polega na tym, że nakazujemy by pozwany zaprzestał dalszego eksploatowania naszego dzieła i usunął go np. z witryny Internetowej.

Oto kilka ważnych pojęć, które mogą przydać się podczas ustalenia próby dochodzenia racji w zakresie prawa autorskiego.

Wydanie uzyskanych korzyści - pojęcie uzyskanych korzyści nie jest równoznaczne z wszystkimi korzyściami uzyskanymi przez pozwanego który kopiuje nasze dzieła, ani też wynagrodzeniem, jakie  uzyskałby gdyby zawarto z nim umowę. Obejmuje te korzyści, które pozostają w normalnym związku przyczynowym z dokonanym naruszeniem, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 1991 r., ACr 215/91, Przegląd Sądowy 1992/7-8 str. 94.

Zapłacenie za wykonaną pracę - naprawę szkody trzeba rozpatrzyć na określeniu czy została spowodowana umyślnie czy nie umyślnie co znacznie utrudnia i wydłuża nasze dochodzenie w tej sprawie. Możemy zażądać naprawienia szkody nam wyrządzonej po przez zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej co najmniej dwu krotności wynagrodzenia, które w chwili dochodzenia nam przysługiwało za wykonaną pracę. Ma to swoje uzasadnienie w literaturze prawa mianowicie art. 415 Kodeksu Cywilnego dokładnie wyjaśnia dalsze postępowanie i zastosowanie się wobec winy.

Podczas pierwszego powództwa należy określić czy zbyt duży nacisk na zdobycie racji w swojej sprawie będzie opłacalne, ponieważ koszty sądowe mogą znacznie przewyższyć ich realizację. Wcześniejsza mediacja zapewne będzie znacznie tańsza i oszczędzi nerwów. Pomocny będzie zatem prawnik, a także instytucje Państwowe, z zakresu praw autorskich takie jak GIODO, Rzecznik Praw Obywatelskich.

Jest ogólne zezwolenie społeczne na kopiowanie treści autorskich, jednakże nie należy tego generalizować i walczyć o swoje racje. Profesjonalna konsultacja z rzecznikiem lub prawnikiem patentowym będzie zapewne pomocna i wskaże nam daną ścieżkę procesową. Trzeba być rozsądnym w swoich dążeniach, walczyć o swoje prawa, ale nie za wszelką cenę.